Wie rondom zich kijkt, ziet in onze maatschappij en onze organisatie een breed pallet aan persoonlijkheden. Hoe ga je als individu en als bedrijf het best om met al die verschillen? En is het normaal dat die verscheidenheid soms ook voor spanningen zorgt?
*Dit interview werd gepubliceerd in het buurtmagazine van Umicore ‘NU.Nieuws van Umicore Olen’, januari 2022/4-5, www.umicore.be
Wat houdt diversiteit voor jou in?
Marijke Cornelis: ‘De letterlijke betekenis van de term is: verscheidenheid. Ik duid ermee aan dat we allemaal mensen zijn met een eigen, gelaagde en veranderlijke identiteit. Wie je bent, bestaat uit vele facetten die kunnen variëren – leeftijd, taal, opleidingsniveau, hoe kapitaalkrachtig je bent, je culturele achtergrond. Sommige aspecten zijn aangeboren, zoals je lichaamslengte of huidskleur. Andere kenmerken vormen zich tijdens je leven, zoals je levensbeschouwing of waar je woont.
“WE ZIJN ALLEMAAL MENSEN MET EEN EIGEN, GELAAGDE EN VERANDERLIJKE IDENTITEIT.”
Wat betekent dat voor een organisatie?
Marijke: ‘Ook bedrijven hebben er alle baat bij om zo goed mogelijk met die verscheidenheid, die er gewoon is, om te gaan. Meer en meer bedrijven werken rond diversiteit en inclusie. Ze huren bijvoorbeeld een diversiteitscoach in omdat ze willen dat iedereen zichzelf kan zijn bij hen, dat medewerkers ten volle hun talenten kunnen inzetten, en dat er geen conflicten zijn. Door inclusie op de werkvloer te creëren, kan een organisatie de kracht van diversiteit ten volle benutten.
Waarin schuilt de kracht van diversiteit?
Marijke: ‘Er zijn vele voordelen. Een inclusieve organisatie krijgt makkelijker alle neuzen in dezelfde richting. Mensen werken liever bij je. Ze voelen zich beter, wat zorgt voor minder vertrekkers en langdurig zieken. Inclusieve teams maken ook minder fouten, omdat mensen elkaar willen helpen en ze fouten opvangen door hun andere benadering. Bovendien stimuleert diversiteit de creativiteit en de innovatie. En als divers bedrijf zal je meer draagvlak hebben in de samenleving dan wanneer je geen afspiegeling vormt van de buurt waarin je actief bent.’
Hebben bedrijven daar voldoende aandacht voor?
Marijke: ‘We zitten op een kantelpunt. We werken al sinds de jaren negentig rond diversiteit, maar meestal met te weinig draagvlak. Dat verandert stilaan. De maatschappij is nu echt superdivers. Een belangrijke motivator is ook de krapte op de arbeidsmarkt. Niemand kan het zich permitteren om bijvoorbeeld geen jonge talenten met een migratieachtergrond aan te spreken. In sommige Belgische steden maken zij 20 tot 45 procent van de bevolking uit. Los daarvan kaarten medewerkers ook vaker hun positie binnen het bedrijf aan omdat ze zich bewust worden van hun waarde, en dat creëert soms nieuwe uitdagingen.
Wat voor spanningen komen het meest voor?
Marijke: ‘Samenvattend komt het erop neer dat er onvoldoende verbinding groeit tussen collega’s. Er is te weinig samenhang in het team waardoor de samenwerking niet optimaal verloopt. Aan de ene kant zijn er dynamieken van uitsluiting, waardoor de medewerker die anders dan de meerderheid is, zich niet thuis voelt. Aan de andere kant zijn er verschillen in waarden en normen, die ertoe leiden dat sommige discussies vastlopen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan medewerkers die willen bidden tijdens de werkuren en collega’s die daar moeite mee hebben, discussies rond foute humor, of rond gewoontes zoals handen geven – al heeft corona dat debat wel wat opengetrokken.
Hoe kun je dat soort discussies vermijden?
Marijke: ‘ Het komt erop aan die gesprekken niet uit de weg te gaan, maar ze op een goede manier te voeren. Tijdens mijn begeleidingen werk ik met een een aantal principes. Iedereen kan die zichzelf aanleren en ze in een team, vriendenclub of vereniging toepassen. Ten eerste: Normaliseer diversiteit en relativeer jezelf. Mensen verschillen en er bestaan nog andere waarheden naast de jouwe. Train jezelf om anderen open en nieuwsgierig tegemoet te treden. Onthoud ook dat alles veranderlijk is: taal, tradities en symbolen zijn flexibel. Ga vanuit gelijkwaardigheid in dialoog en neem samen een beslissing. Dat kan ook zijn dat je alles laat zoals het was, als er maar samen voor gekozen wordt. Tot slot moet je beseffen dat spanningen en conflicten normaal zijn. Dat maakt het voor iedereen makkelijker om erover te praten, nog voor de zenuwen te strak staan.
“IEDEREEN KAN DIE PRINCIPES IN EEN TEAM, VRIENDENCLUB OF VERENIGING TOEPASSEN.”
Wat als er toch een patstelling ontstaan is?
Marijke: ‘Dan probeer je om het gesprek weg te voeren van de welles-nietesdiscussie wie moet zich aanpassen aan wie. Richt de blik op de toekomst en voer een oplossingsgericht gesprek. Het verleden is alleen belangrijk om elkaars bekommernissen te leren begrijpen. Na een open gesprek daarover kijk je naar de toekomst en zoek je creatief naar een win-win-oplossing, waarin iedereen zich gerespecteerd voelt. Zo groei je naar een team dat doelen bereikt en waarin het goed samenwerken is. En naar een samenleving waarin het voor iedereen aangenaam leven is.
Wil je graag verkennen hoe het team van de Diversiteitsacademie jouw partner kan zijn in je Diversiteit & Inclusiebeleid, neem dan vrijblijvend contact op. We komen bij je langs voor een gesprek of plannen een online call in.